Trong vòng hai hoặc ba năm nữa, những bước tiến trong dự án kính viễn
vọng Kepler sẽ cho phép các nhà thiên văn học có thêm thông tin trong
việc nghiên cứu sự sống ngoài không gian, và chúng ta có thể sẽ có được
câu trả lời là hành tinh nào nằm ngoài hệ mặt trời của ta có tồn tại
sự sống. Theo những dự đoán hiện tại thì các hành tinh xoay quanh các
sao lùn đỏ là những hành tinh có điều kiện khí hậu giống trái đất nhất .


Đến đây thì mình xin phép giải thích như sau:

1. Viễn vọng kính Kepler (mang
tên nhà thiên văn học người Đức ở thế kỷ 17, đã có công giải thích về
việc các hành tinh xoay quanh quĩ đạo của các ngôi sao) là tên của kính
thiên văn được Nasa phóng vào vũ trụ với mục đích tìm kiếm sự sống
ngoài không gian, NASA đã sử dụng tên lửa đẩy Delta II để đưa kính
thiên văn Kepler vào không gian từ căn cứ không quân mũi Canaveral,
bang Florida vào ngày 7/3/2009. Đây là một sứ mệnh lịch sử chứ không
đơn thuần là sứ mệnh khoa học. Kepler sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi:
Liệu trái đất có phải là hành tinh duy nhất có sự sống hay không?

Kepler được thiết kế để tìm kiếm những hành tinh có kích thước hay cấu
tạo giống địa cầu. Ngoài ra, nó cũng tìm kiếm những ngôi sao giống mặt
trời. Kể từ năm 1995, giới thiên văn phát hiện khoảng 300 hành tinh
ngoài hệ mặt trời đang xoay quanh ngôi sao riêng, nhưng phần lớn trong
số đó là các hành tinh lớn được hình thành từ bụi khí nên khó có khả
năng nuôi dưỡng sự sống. Nhiều nhà khoa học khẳng định nếu công nghệ
chế tạo kính thiên văn phát triển chúng ta còn có thể phát hiện thêm
hàng nghìn hành tinh khác quay quanh sao riêng.


Kepler là kính thiên văn lớn nhất mà con người đưa vào vũ trụ. Nó sẽ
bay quanh mặt trời để tìm kiếm các hành tinh đá xoay quanh một ngôi sao.
Khoảng cách giữa chúng không được quá gần, vì mọi thứ trên hành tinh
sẽ bị thiêu đốt bởi nhiệt từ ngôi sao. Nhưng cũng không được quá xa vì
khi đó băng sẽ bao phủ bề mặt hành tinh khiến sự sống không thể tồn
tại.


Nasa ước tính phi thuyền mang kính thiên văn Kepler có thể phát hiện
khoảng 50 hành tinh như vậy.


Nếu Kepler tìm thấy chừng ấy hành tinh thì chúng ta có thể khẳng định
sự sống tồn tại phổ biến trong ngân hà. Trong trường hợp nó phát hiện
vài hành tinh có nhiệt độ vừa phải thì chúng ta có thể kết luận rằng
những hành tinh có khả năng nuôi dưỡng sự sống như trái đất rất hiếm.

Kepler có khả năng phát hiện ánh sáng mờ nhạt của các ngôi sao xa xôi
và những hành tinh lướt qua trước mặt chúng. Với góc ngắm cực rộng, kính
thiên văn này sẽ đo độ sáng của hơn 100.000 ngôi sao trong 3 năm rưỡi.
Nếu Kepler tìm thấy một hành tinh có kích thước tương đương địa cầu và
xoay quanh ngôi sao to bằng mặt trời, các nhà khoa học sẽ phải mất tới 3
năm để xác định xem nó có sự sống hay không.


Phát hiện hành tinh có khả năng nuôi dưỡng sự sống là một chuyện, còn
chứng minh rằng hành tinh ấy có sự sống lại là vấn đề khác. Muốn xác
định xem sự sống có tồn tại trên một hành tinh nào đó hay không, chúng
ta phải tiếp tục đưa những kính thiên văn khác lên vũ trụ. Chúng sẽ tìm
kiếm các loại khí trong bầu khí quyển của các hành tinh, bởi các loại
khí là nguyên liệu cần thiết cho hoạt động sinh học.

2. Sao lùn đỏ là những ngôi
sao có khối lượng rất thấp chưa bằng 40% khối lượng Mặt Trời. Vì thế
chúng có nhiệt độ lõi thấp và năng lượng được tạo ra ở tỷ lệ thấp bằng
phản ứng tổng hợp hạt nhân của hydro thành heli qua cơ cấu dãy
proton-proton (PP). Vì thế những ngôi sao đó phát ra lượng ánh sáng
thấp, thỉnh thoảng chỉ bằng 1/10.000 lượng ánh sáng Mặt Trời. Thậm chí
những ngôi sao lùn đỏ lớn nhất cũng chỉ có độ sáng bằng 10% của Mặt
Trời. (Mình cũng xin hẹn lại lần sau sẽ viết kỹ hơn về sao lùn đỏ)


Trở lại chủ đề chính của ngày hôm nay, nhà khoa học Ray Villard đã có
một bài viết đăng ở Discovery cho rằng có các hành tinh có thể có sự
sống cách chúng ta khoảng 100 năm ánh sáng, và các hành tinh đó là vệ
tinh của sao lùn đỏ, bởi vì sao lùn đỏ có số lượng nhiều hơn mặt trời
rất nhiều lần cho nên ta có rất nhiều mục tiêu nghiên cứu, và ánh sáng
của sao lùn đỏ cũng yếu hơn mặt trời, giúp cho việc quan sát nó và các
vệ tinh của nó dễ dàng hơn là quan sát các vệ tinh của mặt trời.


Hành tinh đó sẽ nằm đâu đó trong vùng bao quanh một sao lùn đỏ, một
địa điểm lý tưởng nào đó đủ thuận lợi để nước vẫn tồn tại trên bề mặt
hành tinh dưới dạng lỏng. Khoảng cách từ hành tinh đó đến sao lùn đỏ sẽ
gần hơn khoảng cách từ trái đất tới mặt trời, bởi vì mặt trời của ta
nóng hơn.


Việc tìm được các hành tinh này sẽ không quá phức tạp, chỉ cần quan
sát các sao lùn đỏ khi ánh sáng của nó bị mờ đi một tí – đó chính là lúc
các hành tinh của nó xoay quanh nó. Một hành tinh của sao lùn đỏ
thường hoàn tất quỹ đạo của nó trong vòng chỉ có hai tuần (không như
trái đất là 365 ngày ¼) nghĩa là ta có nhiều cơ hội quan sát nó hơn.

Tất nhiên đây chỉ là lý thuyết, vẫn còn nhiều lý do khiến cho việc có
sự sống trên các hành tinh của sao lùn đỏ là không thể, ví dụ như đời
sống của sao lùn đỏ rất rất là phức tạp, tia cực tím từ các hoạt động
của sao lùn đỏ có thể lên đến cường độ cực kỳ cao và giết chết mọi hình
thức sống trong chớp mắt hoặc ngược lại các tia cực tím này trong điều
kiện thuận lợi có thể phản ứng với lớp ozone bao bọc hành tinh và tạo
ra một lớp lá chắn như tầng ozone của chúng ta…

Cho dù là trong tình huống nào đi nữa thì Nasa vẫn cho rằng cơ hội có
sự sống ở các hành tinh nói trên là rất ít, và với kỹ thuật hiện nay,
các hành tinh cách trái đất 100 ánh sáng vẫn còn đang nằm rất xa tầm
với…

Tổng hợp theo Nasa, Discovery